Dozór elektroniczny również dla osoby karanej - SDE uwzględnione zażalenie obrońcy
Sygn. akt II AKzw 1522/23
P O S T A N O W I E N I E - zanonimizowane
Dnia 9 stycznia 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:
Przewodnicząca: SSA
Protokolant: Sekr. sądowy
przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie
po rozpoznaniu w sprawie MG
zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego
na postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie
z dnia 20 listopada 2023 r., sygn. akt V Kow 2263/23 el
w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego
na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.
postanowił:
zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:
1. na podstawie art. 43la § 1 k.k.w. udzielić skazanemu MG zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego kary 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 8 września 2023 r., sygn. akt VI K 735/22;
2. na podstawie art 43lh § 1 k.k.w. zobowiązać skazanego do pozostawania w miejscu stałego pobytu pod adresem: ul. Bajkowa, w Krakowie
3. na podstawie art. 43na pkt 1, 4 i 5 k.k.w. określić przedziały czasu w ciągu doby i poszczególnych dni tygodnia, w których skazany ma prawo oddalić się z miejsca stałego pobytu:
a) od poniedziałku do piątku - w godzinach od 8:00 do 20:00 w celu wykonywania pracy zawodowej i udziału w zajęciach na uczelni,
b) w soboty i niedziele - od godz. 8:00 do godz. 15:00 – w celu wykonywania pracy i korzystania z rekreacji,
4. na podstawie art. 43nb § 1 k.kw. w zw. z art. 72 § 1 pkt 4, 5, 7 i 8 k.k. nałożyć na skazanego obowiązki:
a) kontynuowania pracy zawodowej i nauki,
b) powstrzymywania się od zażywania wszelkich środków psychoaktywnych i kontaktowania się ze środowiskiem osób uzależnionych oraz handlujących narkotykami;
b) przestrzegania przepisów prawa oraz obowiązujących norm społecznych;
5. na podstawie art. 43lh § 1 pkt 1 k.k.w. ustalić, iż kontrolowanie zachowania skazanego w miejscu stałego pobytu polega na założeniu na nogę nadajnika, a w miejscu stałego pobytu stacjonarnego urządzenia rejestrującego;
6. na podstawie art. 43lh § 1 pkt 2 k.k.w. wyznaczyć skazanemu czas 24 godzin liczony od daty doręczenia niniejszego postanowienia, na zgłoszenie podmiotowi prowadzącemu centralę monitorowania, gotowości do zainstalowania nadajnika i elektronicznego urządzenia rejestrującego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 listopada 2023 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie odmówił udzielenia zezwolenia na odbycie przez skazanego
w systemie dozoru elektronicznego kary 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia
w sprawie o sygn. akt VI K 735/22.
Uzasadniając przedmiotowe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy stwierdził,
że w przypadku skazanego zachodzą jedynie warunki formalne do udzielenia wnioskowanego zezwolenia, brak jest natomiast ku temu podstaw merytorycznych. Sąd pierwszej instancji wskazał, że wprawdzie skazany był dotychczas tylko dwukrotnie karany sądownie, jednakże kara podlegająca aktualnie wykonaniu została orzeczona, analogicznie jak w przypadku pierwszego skazania – za przestępstwo narkotykowe. Sąd zwrócił uwagę, że skazany również w przypadku poprzedniego skazania odbył karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jak również wykonał karę ograniczenia wolności, jednakże nie spowodowało to dostatecznie trwałych skutków, skoro popełnił ponownie rodzajowo tożsame przestępstwo. Sąd Okręgowy uznał, że z uwagi na skłonność skazanego do naruszania porządku prawnego, odbycie przez niego kary w systemie dozoru elektronicznego nie spełniłoby celów kary, a w szczególności nie wdrożyłoby go do przestrzegania w przyszłości porządku prawnego i stanowiłoby przejaw nieuzasadnionej łagodności. Zaznaczył, że zanim skazany rozpocznie wykonywanie kary ograniczenia wolności (w ramach kary mieszanej), pożądane jest, aby wcześniej poddał się oddziaływaniom resocjalizacyjnym w jednostce penitencjarnej.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożyła obrońca skazanego, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego przez skazanego nie jest wystarczające do osiągnięcia wobec niego celów kary, tym bardziej w sytuacji
gdy skazany już raz dostał możliwość odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego w przeszłości i nie wyciągnął z tego nauki, bo po raz kolejny została wobec niego orzeczona kara, co w żadnym stopniu nie przesądza o jednoznacznej odmowie udzielenia skazanemu możliwości odbycia kary w warunkach dozoru,
w sytuacji gdy skazany przyznał się do zarzucanego czynu i dobrowolnie poddał się karze, uzgadniając z oskarżycielem publicznym warunki skazania (otrzymał możliwość rozłożenia nawiązki na rzecz MONAR i regularnie je realizuje),
a po zdarzeniu, za które został skazany, zmienił swoje postępowanie, nie popełnił kolejnych przestępstw, żyje w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa, pracuje, uczy się, a co za tym idzie - odbycie przez skazanego kary w systemie dozoru elektronicznego spełni swój wychowawczy cel wobec skazanego.
Mając na uwadze powyższe obrońca skazanego wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez udzielenie zezwolenia skazanemu
na wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie.
Wyrażenie zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego możliwe jest w przypadku osoby, która nie rozpoczęła jeszcze odbywania kary, stosownie do treści art. 43la § 2 k.k.w., wówczas, gdy względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji skazanego, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia w zakładzie karnym. Ponadto, skazany musi spełniać warunki ogólne określone w § 1 przywołanego powyżej przepisu, w tym między innymi, niezbędne jest istnienie podstaw do uznania, że zastosowanie dozoru elektronicznego pozwoli zrealizować cele kary (art. 43la § 1 pkt 2 k.k.w.). Oczywistym również jest, że wszystkie wymienione wyżej okoliczności muszą wystąpić łącznie.
W perspektywie wskazanych wyżej wymogów, w pierwszej kolejności wskazać należy, że w przypadku skazanego zostały spełnione warunki ogólne określone w art. 43la § 1 k.k.w., albowiem kara orzeczona wobec niego nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, warunki techniczne umożliwiają wykonywanie tej kary, skazany legitymuje się stałym miejscem pobytu a dorośli domownicy wyrazili zgodę na odbywanie kary w systemie dozorowym. Skazany aktualnie funkcjonuje na wolności poprawnie, bowiem pracuje, kontynuuje naukę, a także prowadzi stabilne życie osobiste. Wykazał także prawidłową postawę w toku postępowania karnego, bowiem nie komplikował w żaden sposób jego przebiegu i nie kwestionował swojego sprawstwa.
W dalszej kolejności zauważyć należy, iż przesłanki udzielenia skazanemu zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, mają charakter oceny i trzeba bardzo starannie przeanalizować wszystkie okoliczności, które pozwolą wyważyć we właściwy sposób czy w przypadku konkretnego skazanego, w kontekście szeregu faktów charakteryzujących jego sylwetkę, z pewnością nie ma już szansy na jego skuteczną resocjalizację w warunkach pozaizolacyjnych i zachodzi bezwzględna konieczność zastosowania wobec niego rygorów obowiązujących w jednostce penitencjarnej, czy jednak można dostrzec takie okoliczności, w świetle których pobyt w zakładzie karnym nie rysuje się jako absolutna konieczność. Faktem jest, że w analizowanym przypadku, mamy do czynienia z osobą, która już raz karana była za analogiczne przestępstwo, tj. przestępstwo narkotykowe. Zauważyć jednak trzeba, że miało to miejsce ponad 7 lat temu i całość orzeczonej wówczas wobec skazanego kary mieszanej została wykonana bez jakichkolwiek problemów. Można na tle tego formułować i pewne niekorzystne dla skazanego spostrzeżenia, jak chociażby to, że skoro po upływie tak znacznego czasu ponownie popełnił podobne przestępstwo, to nosi w sobie pewnego rodzaju podatność na angażowanie się w tego rodzaju działania. Z drugiej jednak strony, należy mieć na uwadze takie okoliczności, jak wykonywanie pracy zarobkowej, kontynuowanie nauki w ramach studiów wyższych i prowadzenie stabilnego życia na co dzień. Taki sposób życia skazanego w połączeniu ze świadomością naganności popełnionego czynu, pozwalają wnioskować, że skazany nie jest osobą totalnie zdemoralizowaną i że korekta jego postawy życiowej wciąż jest możliwa bez konieczności doświadczenia izolacji więziennej. Taki stan rzeczy oznacza, że sformułowane na tym tle wnioski Sądu Okręgowego, jakkolwiek niepozbawione w pewnej mierze słuszności, jawią się jako efekt innego rozłożenia akcentów w dokonywanej analizie, co też zważywszy na taki charakter rozważanych kwestii nie musi oznaczać rażącej błędności, ale może czynić zasadnym wyrażenie innego stanowiska przez sąd odwoławczy.
Tak więc, przedstawione powyżej fakty, przy uwzględnieniu dominującego – poprawnego sposobu funkcjonowania skazanego na wolności, czynią uprawnionym twierdzenie, że aktualizują się wobec niego okoliczności pozwalające wnioskować, iż wdrożenie go do przestrzegania porządku prawnego może nastąpić bez konieczności odbycia kary w całości w warunkach jednostki penitencjarnej. Zaznaczyć należy, że w przypadku pierwszego skazania MG, był on jeszcze bardzo młodym, niedojrzałym człowiekiem i pełne zrozumienie oraz odczucie konsekwencji karnych, jakie poniósł, mogło niedostatecznie głęboko zapisać się w jego psychice.
Na tle całokształtu okoliczności ustalonych w tym postępowaniu, można zasadnie przewidywać, że tym razem skazany wyciągnie właściwe wnioski z faktu udzielenia mu szansy odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, mając przy tym świadomość, że w przypadku naruszenia warunków SDE – udzielone zezwolenie zostanie odwołane. Winno to stanowić dla skazanego dodatkowy bodziec do utwierdzenia w nim przekonania o celowości przestrzegania porządku prawnego.
Ze wskazanych powyżej przyczyn, zasadna stała się zmiana rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji i zezwolenie skazanemu na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Z powyższych względów, orzeczono jak na wstępie.
Zobacz również
Utrudnianie kontaktu z dzieckiem to naruszenie dóbr osobistych egzekucja kontaktów
Adwokat Krzysztof Tumielewicz członkiem Sądu Dyscyplinarnego
Obsługa prawna projektu "Rewitalizacja Kamienicy Dohrna w Szczecinie"
uniewinnienie o udziału w zorganizowanej grupie - dowód z pomówienia