Tarcza antykryzysowa wsparcie przedsiębiorców koronawirus
Tarcza antykryzysowa
Wsparcie przedsiębiorców
1.
Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy
Przedsiębiorcy, których w następstwie wystąpienia COVID-19, dotknął spadek obrotów gospodarczych mogą:
1. wprowadzić przestój ekonomiczny – z którym wiąże się możliwość wypłacania pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym wynagrodzenia obniżonego nie więcej niż o 50% (przy czym wynagrodzenie nie może być niższe niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy)
albo
2. obniżyć wymiar czasu pracy pracowników – przy czym pracodawca może obniżyć wymiar czasu pracy pracownika o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu (a wynagrodzenie pracownika nie może być w tym przypadku niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy).
Rozwiązania te stosuje się również do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecania albo innej umowy o świadczenie usług.
Skorzystanie z ww. uprawnień wymaga zawarcia porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, które określi warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Nie stosuje się wówczas zasad dotyczących wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy (o czym mowa w art. 42 § 1-3 Kodeksu pracy).
W przypadku skorzystania z opisanych rozwiązań, przedsiębiorca może ubiegać się o dofinansowanie ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy).
W przypadku przestoju ekonomicznego pracodawca może ubiegać się o dofinansowanie w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy – ALE dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż 300% przeciętnego minimalnego wynagrodzenia.
W przypadku obniżonego wymiaru czasu pracy pracodawca może ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika, któremu obniżono wymiar czasu pracy o 20% do wysokości połowy wynagrodzenia, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – ALE dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż 300% przeciętnego minimalnego wynagrodzenia.
Pracodawca może nadto uzyskać środki na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne pracowników należnych od pracodawcy na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych od przyznanych świadczeń (tj. dofinansowania).
Świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku. Wnioski o przyznanie pomocy składa się do dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy.
Warunkiem skorzystania z opisanych rozwiązań jest (poza posiadaniem statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 06 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców i spadku obrotów gospodarczych):
- nie zaleganie przez przedsiębiorcę w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.,
- brak przesłanek do ogłoszenia upadłości.
2.
Świadczenie postojowe
Niezależnie od ww. rozwiązań przedsiębiorca, u którego doszło do przestoju w prowadzeniu działalności gospodarczej, może wystąpić o tzw. świadczenie postojowe. Świadczenie to wypłacane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a jego wysokość wynosi 2.080 zł, przy czym za sprawą nowelizacji świadczenie będzie mogło być wypłacone ponownie, ALE nie więcej niż trzy razy – czyli łącznie będzie można otrzymać 6.240 zł.
Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego będzie oświadczenie przedsiębiorcy, że sytuacja materialna wykazana we wcześniejszym wniosku nie uległa poprawie. W przypadku osób, które po raz pierwszy będą występowały o świadczenie nie będzie obowiązywał już limit przychodów – przed nowelizacją trzeba było wykazać 15% spadek przychodów w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku.
Kwota świadczenia jest nieopodatkowana i nieoskładkowana. Ze świadczenia postojowego nie dokonuje się egzekucji i potrąceń.
Odmowa przyznania świadczenia postojowego następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w k.p.c. (postępowania w sprawach zakresu ubezpieczeń społecznych).
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie postojowe, jest obowiązana do jej zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi. Decyzja zobowiązująca do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego nie wydaje się później niż w terminie 5 lat od dnia, w którym wypłacono nienależnie świadczenie postojowe. Kwota nienależnie pobranego świadczenia postojowego ustalona prawomocną decyzją oraz kwoty odsetek i kosztów ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia stała się prawomocna.
UWAGA: Świadczenie postojowe przysługuje również osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Osoby te muszą załączyć do wniosku kopię umów cywilnoprawnych oraz oświadczenie potwierdzające m.in. niedojście do skutku lub ograniczenie wykonywania umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w prowadzeniu działalności, datę zawarcia i wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej. Świadczenie nie przysługuje, jeżeli osoby te nie osiągnęły przychodu wyższego niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
3.
Pożyczka do 5.000 zł
Mikroprzedsiębiorcom, niezależnie od tego, czy skorzystali z ww. rozwiązań, przysługuje również prawo ubiegania się o niskoprocentową pożyczkę ze środków Funduszu Pracy, z możliwością umorzenia. Pożyczka służy pokryciu bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej – ALE przedsiębiorca nie musi udokumentować tych wydatków (podstawą będzie oświadczenie składane we wniosku). Nie jest konieczne również wykazanie spadku działalności lub utraty dochodów.
Warunkiem uzyskania pożyczki jest prowadzenie przez mikroprzedsiębiorcę działalności gospodarczej przed dniem 01 marca 2020 r. Wniosek o pożyczkę składa się do właściwego Powiatowego Urzędu Pracy po ogłoszeniu naboru przez dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy. Pożyczka przyznawana jest na podstawie umowy zawartej przez starostę z przedsiębiorcą.
Pożyczka może być udzielona jednorazowo w wysokości do 5.000 zł. Oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez NBP. Przyznawana jest na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy z 6 miesięcznym okresem karencji (przed nowelizacją 3 miesięczny okres karencji).
Pożyczka wraz z odsetkami podlega umorzeniu na wniosek przedsiębiorcy – warunkiem umorzenia zobowiązania jest prowadzenie przez przedsiębiorcę działalności przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki (przed nowelizacją warunkiem było nie zmniejszenie stanu zatrudnienia). Po spełnieniu tego warunku mikroprzedsiębiorca powinien złożyć wniosek o umorzenie pożyczki – wniosek należy złożyć w terminie 14 dni od dnia spełnienia warunku umorzenia do Powiatowego Urzędu Pracy.
4.
Dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników
Przedsiębiorcy, u których nastąpił spadek obrotów gospodarczych, mogą również ubiegać się o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenie społeczne (nie mylić z dofinansowaniem, o którym mowa w przypadku przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy pracowników).
Wysokość dofinansowania zależy od wielkości spadku obrotów gospodarczych. Dofinansowanie może być przyznane mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom na okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku. Wypłacane jest w okresach miesięcznych.
Wniosek o dofinansowanie składa się do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru przez dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy. Dofinansowanie przyznawane jest na podstawie umowy zawartej przez starostę z przedsiębiorcą.
W przypadku spadku obrotów o:
1) co najmniej 30% – dofinansowanie może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, zwanego dalej „minimalnym wynagrodzeniem”, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika;
2) co najmniej 50% – dofinansowanie może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika;
3) co najmniej 80% – dofinansowanie może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika.
Przedsiębiorca, który uzyska dofinansowanie ma obowiązek co miesiąc składać oświadczenie o zatrudnieniu w danym miesiącu pracowników objętych umową o dofinansowanie oraz kosztach wynagrodzeń i należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenie społeczne, według stanu na ostatni dzień miesiąca, za który dofinansowanie jest wypłacane oraz utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową o dofinansowanie przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi.
W przypadku niedotrzymania tego warunku, przedsiębiorca zwraca dofinansowanie bez odsetek, proporcjonalnie do okresu nieutrzymania w zatrudnieniu pracownika, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.
5.
Dofinansowanie dla przedsiębiorców niezatrudniających pracowników
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może ubiegać się o dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku i wypłacane jest w okresach miesięcznych.
Wniosek o dofinansowanie składa się do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru przez dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy. Dofinansowanie przyznawane jest na podstawie umowy zawartej przez starostę z przedsiębiorcą.
Wysokość dofinansowania również w tym przypadku zależy od wielkości spadku obrotów gospodarczych.
W przypadku spadku obrotów o:
1) co najmniej 30% – dofinansowanie może być przyznane w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie,
2) co najmniej 50% – dofinansowanie może być przyznane w wysokości 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie,
3) co najmniej 80% – dofinansowanie może być przyznane w wysokości 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie.
Przedsiębiorca, który otrzyma dofinansowanie ma obowiązek składać co miesiąc oświadczenie o prowadzeniu działalności w danym miesiącu i prowadzić działalność gospodarczą przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie oraz po zakończeniu dofinansowanie przez okres równy temu okresowi.
Podobnie jak w przypadku dofinansowania dla przedsiębiorców zatrudniających pracowników, dofinansowanie wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem podlega zwrotowi, bez odsetek, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.
6.
Zwolnienia z ZUS
Prawo uzyskania zwolnienia ze składek za marzec, kwiecień i maj 2020 r. przysługuje osobom prowadzącym działalność, firmom zgłaszającym do ubezpieczeń społecznych mniej niż 50 osób, spółdzielniom socjalnym i duchownym.
Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych. Zarówno przedsiębiorca, jak i pracujące dla niego osoby zachowają prawo do świadczeń zdrowotnych i z ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek. Przedsiębiorcy opłacający składki na własne ubezpieczenia i osoby z nimi współpracujące zachowują prawo do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa jeżeli były w dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym na 1 lutego 2020 r.
Ze zwolnienia ze składek nie skorzystają firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS. Wynika to z regulacji UE.
Obecnie również samozatrudniony, którego przychód przekroczył 300% przeciętnego wynagrodzenia (15.681 zł) też nie będzie musiał płacić składek ZUS.
Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, płatnik składek powinien przekazać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.
7.
Inne uprawnienia pracodawcy
W związku z wystąpieniem COVID-19 dopuszczalne jest również:
1) ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku dobowego pracownika do nie mniej niż 8 godzin i nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego pracownika do nie mniej niż 32 godzin, obejmującego co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego;
2) zawarcie porozumienia o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy;
3) zawarcie porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu.
Zmiany mogą być wprowadzone u pracodawcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych i który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.
Aby wprowadzić system równoważonego czasu pracy lub stosować mniej korzystane warunki zatrudnienia pracowników konieczne jest zawarcie porozumienia z działającymi w zakładzie związkami zawodowymi, a jeśli w zakładzie nie działając organizacje związkowe – z przedstawicielami pracowników.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy
Zasiłek przysługuje w wymiarze do 14 dni osobie objętej ubezpieczeniem chorobowym, która musi zająć się dzieckiem w wieku do lat 8 z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19.
Na skutek nowelizacji ustawy z dodatkowego zasiłku opiekuńczego mogą skorzystać także rodzice dzieci niepełnosprawnych do lat 16, dzieci niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat, dzieci, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, jak również osoby, które muszą sprawować opiekę nad osobą dorosłą niepełnosprawną z powodu zamknięcia ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze, do których uczęszcza osoba niepełnosprawna.
Możliwe jest wydłużenie zasiłku opiekuńczego o kolejne 14 dni – w tym celu wystarczające jest złożenie u swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy oświadczenia o sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Oświadczenie to jest jednocześnie wnioskiem o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Należy pamiętać, że zasiłek w dodatkowym wymiarze 14 dni przysługuje łącznie obojgu rodzicom, niezależnie od liczby dzieci, które wymagają opieki.
Zasiłek nie przysługuje, jeśli drugi z rodziców dziecka może zapewnić dziecku opiekę – np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego. Dodatkowego zasiłku nie wlicza się do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym przyznawanego na tzw. ogólnych zasadach.
Zmiany w umowach najmu i dzierżawy
1.
Wstrzymanie pobierania opłat z tytułu najmu lub dzierżawy w wielopowierzchniowych obiektach handlowych
W okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych o powierzchni powyżej 2.000 m2 wygasają wzajemne zobowiązania stron umowy najmu i dzierżawy – co oznacza, że najemcy i dzierżawcy powierzchni handlowej zwolnieni są z obowiązku zapłaty czynszu i innych opłat na rzecz wynajmującego.
W celu skorzystania z powyższego zwolnienia najemca lub dzierżawca powinni złożyć bezwarunkową i wiążącą ofertę woli przedłużenia obowiązywania umowy na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu działalności w obiektach handlowych przedłużony o 6 miesięcy (oferta powinna być złożona w terminie 3 miesięcy od zniesienia zakazu).
2.
Przedłużenie okresu obowiązywania umów najmu lokalu
W przypadku gdy czas obowiązywania umowy najmu lokalu upływa przed dniem 30 czerwca 2020 r. to umowa najmu ulega przedłużeniu do dnia 30 czerwca 2020 r. na dotychczasowych warunkach – przy czym przedłużenie umowy następuje na podstawie oświadczenia woli najemcy. Najemca powinien złożyć oświadczenie o woli przedłużenia umowy najpóźniej w dniu upływu czasu obowiązywania umowy najmu lub dzierżawy.
Powyższe rozwiązanie nie będzie miało zastosowania w każdym przypadku. Z regulacji nie mogą bowiem skorzystać najemcy, którzy w okresie co najmniej 6 miesięcy obowiązywania umowy najmu lokalu poprzedzających dzień wejścia w życie ustawy, byli w zwłoce z zapłatą czynszu, innych opłat za używanie lokalu, opłat niezależnych od wynajmującego (więcej - art. 31s ustawy).
3.
Zakaz wypowiadania umów najmu
Do dnia 30 czerwca 2020 r. nie można wypowiedzieć najemcy umowy najmu lub wysokości czynszu. Zakaz nie obowiązuje bezwzględnie – ustawa wskazuje kategorie najemców, którym wynajmujący może wypowiedzieć umowę czy czynsz najmu (np. w sytuacji gdy lokator pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, wynajął, podnajął albo oddał do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez wymaganej pisemnej zgody właściciela).
W przypadku gdy wypowiedzenie umowy najmu lokalu mieszkalnego przez wynajmującego lub wypowiedzenie przez niego wysokości czynszu w takim lokalu nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, a termin tego wypowiedzenia upływa po tym dniu, ale przed 30 czerwca 2020 r. Przedłużenie terminu wypowiedzenia następuje na podstawie oświadczenia woli najemcy.
Alimenty z Funduszu Alimentacyjnego
Ustawa podwyższyła kryterium dochodowe – przed nowelizacją świadczenia alimentacyjne z Funduszu przysługiwały tylko dzieciom, w których rodzinach dochód na osobę nie przekraczał 800 zł netto miesięcznie, ustawa podwyższyła natomiast kryterium do 900 zł netto miesięcznie.
Zobacz również
Adwokat Krzysztof Tumielewicz - Fakty TVN
Odszkodowanie zadośćuczynienie